Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

rumoris N M

  • 1 adfluō (aff-)

        adfluō (aff-) fluxī, fluxus, ere,    to flow to, flow towards, flow by: amnis utrisque castris adfluens, L.—Fig., to glide quietly: nihil rumoris adfluxit, i. e. was heard.—To stream towards, in philos., of ideas: cum infinita imaginum species a deo adfluat; and of pleasure as streaming upon the senses, C.—Of time: adfluentes anni, flowing on, H. — Meton., of a multitude, to throng, flock, pour: comitum adfluxisse numerum, V.—To flow in, abound: voluptatibus: cui cum domi otium atque divitiae adfluerent, S.

    Latin-English dictionary > adfluō (aff-)

  • 2 aura

        aura ae (āī, V.), f, αὔρα, the air (in motion), a breeze, breath of air, wind, blast: me... omnes terrent aurae, V.: ventosi murmuris aurae, V.: rapida, O.: flammas exsuscitat aura, the breath, O. —Fig., a breath of air, wind: rumoris: famae, V.: spei, L.: voluntatis defensionisque, influence: fallax, i. e. the fickle wind of favor, H.: popularis, popular favor, C., L., H.: aura favoris popularis, L.: gaudens popularibus auris, V.: aurā, non consilio ferri, the favor of the mob, L.: divinae particula aurae, i. e. the soul, H.—The air, atmosphere, vital air (poet.): auras Vitales carpis, V.: vesci aurā Aetheriā, to live, V.: captare naribus auras, to snuff the air, V.: libertatis auram captare, a hope, L.—Height, heaven, the upper air: adsurgere in auras, V.: telum contorsit in auras, upwards, V.: stat ferrea turris ad auras (poet. for ad alta), rises, V. — The upper world: Eurydice superas veniebat ad auras, V.: pondus ad auras Expulit, i. e. was delivered of, O.—Daylight, publicity: omnia ferre sub auras, to make known, V.: fugere auras, to hide, V.—An odor, exhalation: illi Dulcis compositis spiravit crinibus aura, V.: unde auri aura refulsit, splendor, V.
    * * *
    breeze, breath (of air), wind; gleam; odor, stench; vapor; air (pl.), heaven

    Latin-English dictionary > aura

  • 3 rūmor

        rūmor ōris, m    [RV-], a rustle, murmur, vague sound: Solvere secundo rumore, the murmur of the oars, Poët. ap. C.: ad caelum ferre rumore secundo, i. e. applause, H.— The talk of the many, common talk, report, hearsay, rumor: cum incertis rumoribus serviant, Cs.: perferet multa rumor: rumores Africanos excipere: volgi rumoribus exagitatus, S.: a rostris manat per compita rumor, H.: omnīs rumorum ventos conligere: rumor venit, Datum iri gladiatores, T.: crebri ad eum rumores adferebantur... omnīs Belgas coniurare, Cs.: rem te valde bene gessisse rumor erat: rumores de oppresso Dolabellā: de vitā imperatoris rumores dubii adlati sunt, L.: exstinctis rumoribus de auxiliis legionum, Cs.— Common opinion, current report, popular voice, fame, reputation: adversus famam rumoresque hominum stare, L.: qui erit rumor id si feceris? T.: quos rumor asperserat, calumny, Cu.: rumorem quendam esse quaesitum, notoriety: plebis rumorem adfectare, Ta.: adverso rumore esse, in bad repute, L.
    * * *
    hearsay, rumor, gossip; reputation; shouting

    Latin-English dictionary > rūmor

  • 4 adflo

    af-flo (better adf-), āvi, ātum, 1, v. a. and n.
    I.
    Lit., to blow or breathe on; constr. with acc. or dat.—Of the air:

    udam (fabam) ventus adflavit,

    Plin. 18, 17, 44, § 155:

    adflantur vineta noto,

    Stat. S. 5, 1, 146:

    crinem sparsum cervicibus adflare,

    Ov. M. 1, 542:

    adflatus aurā,

    Suet. Tib. 72. —Also of other things which exert an influence upon bodies, like a current of air; e. g. fire, light, vapor, etc.: et calidum membris adflare vaporem, and breathe a glow (lit. a warm vapor) upon our limbs, Lucr. 5, 508:

    veiut illis Canidia adflāsset,

    Hor. S. 2, 8, 95:

    nos ubi primus equis oriens adflavit anhelis,

    Verg. G. 1, 250; cf. id. A. 5, 739:

    ignibus (fulminum) adflari,

    Ov. Tr. 1, 9, 22:

    adflati incendio,

    touched, scorched, Liv. 30, 6:

    flammā ex Aetnā monte,

    id. Fragm. Serv. ad Verg. G. 1, 472.—So, adflari sidere = siderari, to be seized with torpor or paralysis (v. sideror and sideratio), Plin. 2, 41, 41, § 108:

    odores, qui adflarentur e floribus,

    were wafted, exhaled, Cic. Sen. 17; Prop. 3, 27, 17.—
    II.
    Trop., to blow or breathe to or on.
    A.
    As v. act., to bear or bring to; constr. alicui aliquid:

    sperat sibi auram posse aliquam adflari voluntatis,

    Cic. Verr. 2, 1, 13:

    rumoris nescio quid adflaverat, frequentiam non fuisse,

    id. Att. 16, 5: alicui aliquid mali faucibus adflare, Auct. ad Her. 4, 49.—So poet.: adflare alicui honores, to breathe beauty upon one, i. e. to impart to, Verg. A. 1, 591:

    indomitis gregibus Venus adflat amores,

    Tib. 2, 4, 57.—
    B.
    As v. neutr., to be favorable to, to be friendly or propitious to:

    Felix, cui placidus leniter adflat Amor,

    Tib. 2, 1, 80.

    Lewis & Short latin dictionary > adflo

  • 5 afflo

    af-flo (better adf-), āvi, ātum, 1, v. a. and n.
    I.
    Lit., to blow or breathe on; constr. with acc. or dat.—Of the air:

    udam (fabam) ventus adflavit,

    Plin. 18, 17, 44, § 155:

    adflantur vineta noto,

    Stat. S. 5, 1, 146:

    crinem sparsum cervicibus adflare,

    Ov. M. 1, 542:

    adflatus aurā,

    Suet. Tib. 72. —Also of other things which exert an influence upon bodies, like a current of air; e. g. fire, light, vapor, etc.: et calidum membris adflare vaporem, and breathe a glow (lit. a warm vapor) upon our limbs, Lucr. 5, 508:

    veiut illis Canidia adflāsset,

    Hor. S. 2, 8, 95:

    nos ubi primus equis oriens adflavit anhelis,

    Verg. G. 1, 250; cf. id. A. 5, 739:

    ignibus (fulminum) adflari,

    Ov. Tr. 1, 9, 22:

    adflati incendio,

    touched, scorched, Liv. 30, 6:

    flammā ex Aetnā monte,

    id. Fragm. Serv. ad Verg. G. 1, 472.—So, adflari sidere = siderari, to be seized with torpor or paralysis (v. sideror and sideratio), Plin. 2, 41, 41, § 108:

    odores, qui adflarentur e floribus,

    were wafted, exhaled, Cic. Sen. 17; Prop. 3, 27, 17.—
    II.
    Trop., to blow or breathe to or on.
    A.
    As v. act., to bear or bring to; constr. alicui aliquid:

    sperat sibi auram posse aliquam adflari voluntatis,

    Cic. Verr. 2, 1, 13:

    rumoris nescio quid adflaverat, frequentiam non fuisse,

    id. Att. 16, 5: alicui aliquid mali faucibus adflare, Auct. ad Her. 4, 49.—So poet.: adflare alicui honores, to breathe beauty upon one, i. e. to impart to, Verg. A. 1, 591:

    indomitis gregibus Venus adflat amores,

    Tib. 2, 4, 57.—
    B.
    As v. neutr., to be favorable to, to be friendly or propitious to:

    Felix, cui placidus leniter adflat Amor,

    Tib. 2, 1, 80.

    Lewis & Short latin dictionary > afflo

  • 6 auctoritas

    auctōrĭtas (not autōr- nor authōr-), ātis, f. [auctor], acc. to the different signiff. of that word,
    I.
    In gen., a producing, production, invention, cause (very rare;

    syn.: auctoramentum, sententia, judicium, consilium, vis, pondus, favor, gratia): quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas (sc. rumoris),

    originator, inventor, Plaut. Trin. 1, 2, 180:

    ejus facti qui sint principes et inventores, qui denique auctoritatis ejus et inventionis comprobatores,

    Cic. Inv. 1, 28, 43:

    utrum poëtae Stoicos depravārint, an Stoici poëtis dederint auctoritatem, non facile dixerim,

    id. N. D. 3, 38, 91.—
    II.
    Esp.,
    A.
    A view, opinion, judgment:

    errat vehementer, si quis in orationibus nostris auctoritates nostras consignatas se habere arbitratur,

    Cic. Clu. 50, 139:

    reliquum est, ut de Q. Catuli auctoritate et sententiā dicendum esse videatur,

    id. Imp. Pomp. 20; 22:

    Mihi quidem ex animo eximi non potest, esse deos, id tamen ipsum, quod mihi persuasum est auctoritate majorum, cur ita sit, nihil tu me doces,

    id. N. D. 3, 3, 7:

    plus apud me antiquorum auctoritas valet,

    id. Lael. 4, 13.—
    B.
    Counsel, advice, persuasion, encouragement to something (esp. if made with energy and sustained by the authority and influence of the counsellor; cf.

    auctor, I. C.): auctoritatem defugere,

    Plaut. Poen. 1, 1, 19:

    Jubeo, cogo atque impero. Numquam defugiam auctoritatem,

    Ter. Eun. 2, 3, 99 Ruhnk.: attende jam, Torquate, quam ego defugiam auctoritatem consulatūs mei, how little pleased (ironically) I am that the occurrences of my consulship are ascribed to my exertions, my influence, Cic. Sull. 11, 33:

    cujus (Reguli) cum valuisset auctoritas, captivi retenti sunt,

    id. Off. 3, 27, 100:

    jure, legibus, auctoritate omnium, qui consulebantur, testamentum fecerat,

    id. Verr. 2, 1, 42:

    ejus (Sexti) mihi vivit auctoritas,

    id. Att. 10, 1, 1:

    his rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti etc.,

    Caes. B. G. 1, 3: ut per auctoritatem earum civitatium suae preces nuper repudiatae faciliorem aditum ad senatum haberent, i. e. agentibus, intervenientibus, Liv. 38, 3 al.—Also consolatory exhortation, consolation, comfort:

    his autem litteris animum tuum...amicissimi hominis auctoritate confirmandum etiam atque etiam puto,

    Cic. Fam. 6, 6, 2.—
    C.
    Will, pleasure, decision, bidding, command, precept, decree:

    si ad verba rem deflectere velimus, consilium autem eorum, qui scripserunt, et rationem et auctoritatem relinquamus?

    Cic. Caecin. 18, 51:

    verba servire hominum consiliis et auctoritatibus,

    id. ib. 18, 52:

    legio auctoritatem Caesaris persecuta est,

    id. Phil. 3, 3:

    nisi legiones ad Caesaris auctoritatem se contulissent,

    under his command, guidance, id. Fam. 10, 28 fin. —Hence,
    2.
    Esp., in political lang., t. t.
    a.
    Senatūs auctoritas,
    (α).
    The will of the senate:

    agrum Picenum contra senatūs auctoritatem dividere,

    Cic. Sen. 4, 11.—More freq.,
    (β).
    A decree of the senate, = Senatūs consultum:

    Senatūs vetus auctoritas de Bacchanalibus,

    Cic. Leg. 2, 15, 37:

    sine senatūs auctoritate foedus facere,

    id. Off. 3, 30, 109:

    Senatūs auctoritas gravissima intercessit,

    id. Fam. 1, 2 fin.:

    responditque ita ex auctoritate senatūs consul,

    Liv. 7, 31:

    imperio non populi jussu, non ex auctoritate patrum dato,

    id. 26, 2:

    Neminem exulum nisi ex Senatūs auctoritate restituit,

    Suet. Claud. 12:

    citra senatūs populique auctoritatem,

    id. Caes. 28 al. —Hence the superscription to the decrees of the Senate:

    SENATVS. CONSVLTI. AVCTORITAS., abbrev., S. C. A.,

    Cic. Fam. 8, 8.—Sometimes between senatūs auctoritas and senatūs consultum this distinction is to be made, that the former designates a decision of the senate, invalidated by the protestation of the tribune of the people or by the people themselves;

    the latter, one that is passed without opposition,

    Cic. Fam. 8, 8; Liv. 4, 57.—
    b.
    Auctoritas populi, the popular will or decision:

    isti principes et sibi et ceteris populi universi auctoritati parendum esse fateantur,

    Cic. Imp. Pomp. 22; so,

    publica,

    Vell. 2, 62, 3; Dig. 1, 2, 2, § 4.—
    c.
    Auctoritas collegii (pontificum), Liv. 34, 44; cf. Cic. Leg. 2, 19 and 21.—
    D.
    Liberty, ability, power, authority to do according to one's pleasure:

    qui habet imperium a populo Romano auctoritatem legum dandarum ab senatu,

    Cic. Verr. 2, 2, 49:

    Verres tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,

    id. ib. 2, 5, 58: Invita in hoc loco versatur oratio;

    videtur enim auctoritatem adferre peccandi,

    id. N. D. 3, 35, 85:

    Senatūs faciem secum attulerat auctoritatemque populi Romani,

    id. Phil. 8, 8.—
    E.
    Might, power, authority, reputation, dignity, influence, weight (very freq.):

    ut vostra auctoritas Meae auctoritati fautrix adjutrixque sit, Ter. Hec. prol. alt. 40: aequitate causae et auctoritate suā aliquem commovere,

    Cic. Verr. 2, 1, 48:

    id maximā auctoritate philosophi adfirmant,

    id. Off. 3, 29, 105:

    Digna est memoriā Q. Catuli cum auctoritas tum verecundia,

    Vell. 2, 32:

    optimatium auctoritatem deminuere,

    Suet. Caes. 11; so,

    auctoritatem habere,

    Cic. Phil. 11, 10 fin.; id. Sen. 17, 60:

    adripere,

    id. ib. 18, 62; id. N. D. 3, 35, 85:

    facere,

    to procure, obtain, id. Imp. Pomp. 15: Grandis auctoritatis es et bene regis regnum Israël, * Vulg. 3 Reg. 21, 7:

    imminuere,

    Cic. de Or. 2, 37 fin.:

    levare,

    id. Ac. 2, 22, 69:

    fructus capere auctoritatis,

    id. Sen. 18, 62:

    Quae sunt voluptates corporis cum auctoritatis praemiis comparandae?

    id. ib. 18, 64 et saep. — Transf. to things, importance, significance, weight, power, worth, value, estimation:

    bos in pecuariā maximā debet esse auctoritate,

    Varr. R. R. 2, 5:

    sunt certa legum verba... quo plus auctoritatis habeant, paulo antiquiora,

    more weight, force, Cic. Leg. 2, 7, 18:

    totius hujusce rei quae sit vis, quae auctoritas, quod pondus, ignorant,

    id. Fl. 4:

    utilitatis species falsa ab honestatis auctoritate superata est,

    id. Off. 3, 30, 109: cum antea per aetatem nondum hujus auctoritatem loci attingere auderem, of this honorable place, i. e. the rostra, id. Imp. Pomp 1:

    bibliothecas omnium philosophorum mihi videtur XII. tabularum libellus auctoritatis pondere superare,

    id. de Or. 1, 44, 195; id. Fam. 1, 7; Dolab. ap. Cic. ib. 9, 9 fin.:

    auctoritas praecipua lupo (pisci),

    Plin. 9, 17, 28, § 61: Post eum (Maecenatum) interiit auctoritas sapori (pullorum [p. 200] asinorum), id. 8, 43, 68, § 170 Jan:

    unguentorum,

    id. 13, 1, 2, § 4:

    auctoritas dignitasque formae,

    Suet. Claud. 30.—Also of feigned, assumed authority:

    nec cognovi quemquam, qui majore auctoritate nihil diceret,

    that said nothing with a greater air of authority, Cic. Div. 2, 67, 139.—
    F.
    An example, pattern, model:

    omnium superiorum auctoritatem repudiare,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    memoriā digna juventuti rei publicae capessendae auctoritas disciplinaque,

    id. Sest. 6, 14:

    valuit auctoritas,

    id. Tusc. 2, 22, 53; so id. Verr. 2, 3, 93; 2, 5, 32:

    tu is es qui in disputando non tuum judicium sequare, sed auctoritati aliorum pareas,

    id. Leg. 1, 13, 36; id. Rosc. Am. 6, 16 al.—
    G.
    A warrant, security for establishing a fact, assertion, etc., credibility:

    cum ea (justitia) sine prudentiā satis habeat auctoritatis,

    Cic. Off. 2, 9, 34:

    desinant putare, auctoritatem esse in eo testimonio, cujus auctor inventus est nemo,

    id. Fl. 22, 53:

    Quid vero habet auctoritatis furor iste, quem divinum vocatis?

    id. Div. 2, 54, 110:

    tollitur omnis auctoritas somniorum,

    id. ib. 2, 59, 123:

    cum ad vanitatem accessit auctoritas,

    id. Lael. 25, 94.—
    2.
    Meton., the things which serve for the verification or establishment of a fact.
    a.
    A record, document:

    videt legationes, cum publicis auctoritatibus convenisse,

    Cic. Verr. 1, 3, 7:

    nihil putas valere in judiciis civitatum auctoritates ac litteras,

    id. ib. 2, 3, 62, § 146.—
    b.
    The name of a person who is security for something, authority:

    cum auctoritates principum conjurationis colligeret,

    Cic. Sull. 13, 37:

    sed tu auctoritates contemnis, ratione pugnas,

    id. N. D. 3, 4, 9.—Hence for the names of persons present at the drawing up of a decree of the senate:

    quod in auctoritatibus praescriptis exstat,

    Cic. de Or. 3, 2, 5: Senatūs consultum, quod tibi misi, factum est auctoritatesque perscriptae, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.—
    H.
    Right of possession (cf. auctor, II. F. 1.):

    lex usum et auctoritatem fundi jubet esse biennium,

    Cic. Caecin. 19, 54:

    usūs auctoritas fundi biennium est,

    id. Top. 4, 23; so id. Caecin. 26, 74; id. Har. Resp. 7; Lex Atin. ap. Gell. 17, 6; cf. Hugo, Rechtsgesch. p. 217 sq.—So in the laws of the XII. Tables: ADVERSVS. HOSTEM. AETERNA. AVCTORITAS., against a stranger the right of possession is perpetual (i. e. a stranger cannot, by prescription, obtain the right of possession to the property of a Roman), ap. Cic. Off. 1, 12, 37.—
    J.
    In jurid. lang., a guaranty, security, Paul. Sent. 2, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > auctoritas

  • 7 aura

    aura, ae ( gen. sing. aurāï, Verg. A. 6, 747; v. Neue, Formenl. I. p. 11; also, auras, like familias, custodias, terras, etc.; Servius gives this in Verg. A. 11, 801; still all the MSS. give aurae, and so Rib.), f., = aura [AÔ, auô, to blow].
    I.
    The air, as in gentle motion, a gentle breeze, a breath of air (syn.:

    aër, ventus, spiritus): agitatus aër auram facit,

    Isid. Orig. 13, 11, 17: semper aër spiritu aliquo movetur;

    frequentius tamen auras quam ventos habet,

    Plin. Ep. 5, 6, 5:

    flatus, qui non aura, non procella, sed venti sunt,

    Plin. 2, 45, 45, § 116:

    et me... nunc omnes terrent aurae,

    now every breeze terrifies me, Verg. A. 2, 728:

    Concutiat tenerum quaelibet aura,

    Ov. A. A. 2, 650.— Hence,
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., a breeze, a wind (even when violent):

    Et reserata viget genitabilis aura Favoni,

    Lucr. 1, 11; cf.: Aura parit flores tepidi fecunda Favoni. Cat. 64, 282:

    omnes, Aspice, ventosi ceciderunt murmuris aurae,

    Verg. E. 9, 58:

    aurae Vela vocant,

    id. A. 3, 356:

    aura post meridiem,

    Vulg. Gen. 3, 8:

    aura tenuis,

    ib. 3 Reg. 19, 12:

    lenis, ib. Job, 4, 16: petulans,

    Lucr. 6, 111:

    ignarae,

    brutish, Cat. 64, 164, ubi v. Ellis:

    rapida,

    Ov. M. 3, 209:

    stridens,

    Val. Fl. 2, 586:

    violentior,

    Stat. Th. 6, 157:

    aurae flatus,

    Vulg. Act. 27, 40:

    omnes eos tollet aura,

    ib. Isa. 57, 13 et saep.—Also breath:

    flammas exsuscitat aura,

    Ov. F. 5, 507.—
    B.
    Trop.: dum flavit velis aura secunda meis, while a favorable breeze breathed on my sails, i. e. so long as I was in prosperity, Ov. P. 2, 3, 26:

    totam opinionem parva non numquam commutat aura rumoris,

    Cic. Mur. 17:

    tenuis famae aura,

    Verg. A. 7, 646:

    quem neque periculi tempestas neque honoris aura potuit umquam de suo cursu aut spe aut metu demovere,

    Cic. Sest. 47 fin.:

    levi aurā spei objectā,

    Liv. 42, 39, 1:

    sperat sibi auram posse aliquam adflari in hoc crimine voluntatis defensionisque eorum, quibus, etc.,

    token of favor, Cic. Verr. 2, 1, 13:

    nescius aurae (sc. amoris) Fallacis,

    Hor. C. 1, 5, 11:

    incerta Cupidinis aura,

    Ov. Am. 2, 9, 33.—Hence freq. aura popularis, the popular breeze, popular favor, Cic. Har. Resp. 20 fin.; Liv. 3, 33, 7; 30, 45, 6 al.; Hor. C. 3, 2, 20; Quint. 11, 1, 45 (cf.:

    ventus popularis,

    Cic. Clu. 47, 130); so,

    aura favoris popularis,

    Liv. 22, 26, 4.—Also in plur.:

    nimium gaudens popularibus auris,

    Verg. A. 6, 816; and absol.:

    adliciendo ad se plebem jam aurā non consilio ferri,

    Liv. 6, 11, 7.—
    C.
    1.. The air (mostly poet. and plur.):

    cum Nubila portabunt venti transversa per auras,

    Lucr. 6, 190:

    Tenvis enim quaedam moribundos deserit aura,

    id. 3, 232:

    Aurarumque leves animae calidique vapores,

    id. 5, 236:

    (anima) discedit in auras,

    id. 3, 400; 6, 1129 et saep.—Hence, aurae aëris or aëriae aurae freq. in Lucr.: (res) Aëris in teneras possint proferrier auras, 1, 207; 1, 783; 1, 801; 1, 803; 1, 1087; 2, 203; 3, 456; 3, 570; 3, 591;

    4, 693: liquidissimus aether Atque levissimus aërias super influit auras,

    id. 5, 501; 1, 771; 4, 933:

    Nulla nec aërias volucris perlabitur auras,

    Tib. 4, 1, 127:

    Qui tamen aërias telum contorsit in auras,

    Verg. A. 5, 520.—
    2.
    Esp., the vital air:

    Vivit et aetherias vitalīs suscipit auras,

    breathes a breath of ethereal air, Lucr. 3, 405;

    imitated by Verg.: haud invisus caelestibus auras Vitales carpis, A. 1, 387: vesci vitalibus auris, i. e. vivere,

    Lucr. 5, 857; imitated by Verg., A. 1, 546, and 3, 339; so,

    haurire auram communem,

    Quint. 6, prooem. §

    12: captare naribus auras,

    to snuff the air, Verg. G. 1, 376.— Trop.: libertatis auram captare, to catch at the air of freedom, i. e. to seize upon any hope of liberty, Liv 3, 37, 1.—
    3.
    Meton.
    a.
    The upper air, Heaven, on high:

    assurgere in auras,

    Verg. G. 3, 109; so id. A. 4, 176:

    dum se laetus ad auras Palmes agit,

    id. G. 2, 363:

    ad auras Aetherias tendit,

    id. ib. 2, 291; so id. A. 4, 445: stat ferrea turris ad auras, poet. for ad alta, rises high, id. ib. 6, 554: Sorbet in abruptum fluctus, rursusque sub auras Erigit alternos, id. ib. 3, 422; 7, 466; 2, 759; 5, 427 al.; cf. Wagner, Quaest. Verg. X. 1.—
    b.
    In opp. to the lower world, the upper world (cf. aether, I. B. 3.):

    Eurydice superas veniebat ad auras,

    Verg. G. 4, 486; so id. A. 6, 128:

    Ortygiam, quae me superas eduxit prima sub auras,

    Ov. M. 5, 641; 10, 11 (cf. Verg. A. 6, 481: ad superos);

    so of childbirth: pondus in auras expulit,

    Ov. M. 9, 704.—In gen. for publicity, daylight:

    ferre sub auras,

    i. e. to make known, Verg. A. 2, 158:

    reddere ad auras,

    to restore, id. ib. 2, 259: fugere auras, to seclude or hide one ' s self, id. ib. 4, 388.—
    D.
    Transf. to other atmospheric objects which exert an influence on bodies, as light, heat, sound, vapor, etc.
    1.
    A bright light, a gleam, glittering (cf. phaeos aütmê, Callim. Hymn. Dian. 117):

    discolor unde auri per ramos aura refulsit,

    Verg. A. 6, 204 (splendor auri, Serv.).—
    2.
    The warmth of sunlight: solis calidior visa est aura, Varr. ap. Non. p. 275, 25.—
    3.
    Sound, tone, voice, echo:

    Si modo damnatum revocaverit aura puellae,

    Prop. 3, 23, 15:

    at illi Nomen ab extremis fontibus aura refert,

    id. 1, 20, 50.—
    4.
    Vapor, mist, odor, exhalation:

    inolentis olivi Naturam, nullam quae mittat naribus auram,

    Lucr. 2, 851:

    at illi Dulcis compositis spiravit crinibus aura,

    a sweet odor exhaled, Verg. G. 4, 417; so Mart. 3, 65; Val. Fl. 5, 589; cf. Heins. ad Ov. M. 15, 394:

    si tantum notas odor attulit auras,

    Verg. G. 3, 251:

    pingues ab ovilibus aurae,

    Stat. Th. 10, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > aura

  • 8 authoritas

    auctōrĭtas (not autōr- nor authōr-), ātis, f. [auctor], acc. to the different signiff. of that word,
    I.
    In gen., a producing, production, invention, cause (very rare;

    syn.: auctoramentum, sententia, judicium, consilium, vis, pondus, favor, gratia): quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas (sc. rumoris),

    originator, inventor, Plaut. Trin. 1, 2, 180:

    ejus facti qui sint principes et inventores, qui denique auctoritatis ejus et inventionis comprobatores,

    Cic. Inv. 1, 28, 43:

    utrum poëtae Stoicos depravārint, an Stoici poëtis dederint auctoritatem, non facile dixerim,

    id. N. D. 3, 38, 91.—
    II.
    Esp.,
    A.
    A view, opinion, judgment:

    errat vehementer, si quis in orationibus nostris auctoritates nostras consignatas se habere arbitratur,

    Cic. Clu. 50, 139:

    reliquum est, ut de Q. Catuli auctoritate et sententiā dicendum esse videatur,

    id. Imp. Pomp. 20; 22:

    Mihi quidem ex animo eximi non potest, esse deos, id tamen ipsum, quod mihi persuasum est auctoritate majorum, cur ita sit, nihil tu me doces,

    id. N. D. 3, 3, 7:

    plus apud me antiquorum auctoritas valet,

    id. Lael. 4, 13.—
    B.
    Counsel, advice, persuasion, encouragement to something (esp. if made with energy and sustained by the authority and influence of the counsellor; cf.

    auctor, I. C.): auctoritatem defugere,

    Plaut. Poen. 1, 1, 19:

    Jubeo, cogo atque impero. Numquam defugiam auctoritatem,

    Ter. Eun. 2, 3, 99 Ruhnk.: attende jam, Torquate, quam ego defugiam auctoritatem consulatūs mei, how little pleased (ironically) I am that the occurrences of my consulship are ascribed to my exertions, my influence, Cic. Sull. 11, 33:

    cujus (Reguli) cum valuisset auctoritas, captivi retenti sunt,

    id. Off. 3, 27, 100:

    jure, legibus, auctoritate omnium, qui consulebantur, testamentum fecerat,

    id. Verr. 2, 1, 42:

    ejus (Sexti) mihi vivit auctoritas,

    id. Att. 10, 1, 1:

    his rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti etc.,

    Caes. B. G. 1, 3: ut per auctoritatem earum civitatium suae preces nuper repudiatae faciliorem aditum ad senatum haberent, i. e. agentibus, intervenientibus, Liv. 38, 3 al.—Also consolatory exhortation, consolation, comfort:

    his autem litteris animum tuum...amicissimi hominis auctoritate confirmandum etiam atque etiam puto,

    Cic. Fam. 6, 6, 2.—
    C.
    Will, pleasure, decision, bidding, command, precept, decree:

    si ad verba rem deflectere velimus, consilium autem eorum, qui scripserunt, et rationem et auctoritatem relinquamus?

    Cic. Caecin. 18, 51:

    verba servire hominum consiliis et auctoritatibus,

    id. ib. 18, 52:

    legio auctoritatem Caesaris persecuta est,

    id. Phil. 3, 3:

    nisi legiones ad Caesaris auctoritatem se contulissent,

    under his command, guidance, id. Fam. 10, 28 fin. —Hence,
    2.
    Esp., in political lang., t. t.
    a.
    Senatūs auctoritas,
    (α).
    The will of the senate:

    agrum Picenum contra senatūs auctoritatem dividere,

    Cic. Sen. 4, 11.—More freq.,
    (β).
    A decree of the senate, = Senatūs consultum:

    Senatūs vetus auctoritas de Bacchanalibus,

    Cic. Leg. 2, 15, 37:

    sine senatūs auctoritate foedus facere,

    id. Off. 3, 30, 109:

    Senatūs auctoritas gravissima intercessit,

    id. Fam. 1, 2 fin.:

    responditque ita ex auctoritate senatūs consul,

    Liv. 7, 31:

    imperio non populi jussu, non ex auctoritate patrum dato,

    id. 26, 2:

    Neminem exulum nisi ex Senatūs auctoritate restituit,

    Suet. Claud. 12:

    citra senatūs populique auctoritatem,

    id. Caes. 28 al. —Hence the superscription to the decrees of the Senate:

    SENATVS. CONSVLTI. AVCTORITAS., abbrev., S. C. A.,

    Cic. Fam. 8, 8.—Sometimes between senatūs auctoritas and senatūs consultum this distinction is to be made, that the former designates a decision of the senate, invalidated by the protestation of the tribune of the people or by the people themselves;

    the latter, one that is passed without opposition,

    Cic. Fam. 8, 8; Liv. 4, 57.—
    b.
    Auctoritas populi, the popular will or decision:

    isti principes et sibi et ceteris populi universi auctoritati parendum esse fateantur,

    Cic. Imp. Pomp. 22; so,

    publica,

    Vell. 2, 62, 3; Dig. 1, 2, 2, § 4.—
    c.
    Auctoritas collegii (pontificum), Liv. 34, 44; cf. Cic. Leg. 2, 19 and 21.—
    D.
    Liberty, ability, power, authority to do according to one's pleasure:

    qui habet imperium a populo Romano auctoritatem legum dandarum ab senatu,

    Cic. Verr. 2, 2, 49:

    Verres tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,

    id. ib. 2, 5, 58: Invita in hoc loco versatur oratio;

    videtur enim auctoritatem adferre peccandi,

    id. N. D. 3, 35, 85:

    Senatūs faciem secum attulerat auctoritatemque populi Romani,

    id. Phil. 8, 8.—
    E.
    Might, power, authority, reputation, dignity, influence, weight (very freq.):

    ut vostra auctoritas Meae auctoritati fautrix adjutrixque sit, Ter. Hec. prol. alt. 40: aequitate causae et auctoritate suā aliquem commovere,

    Cic. Verr. 2, 1, 48:

    id maximā auctoritate philosophi adfirmant,

    id. Off. 3, 29, 105:

    Digna est memoriā Q. Catuli cum auctoritas tum verecundia,

    Vell. 2, 32:

    optimatium auctoritatem deminuere,

    Suet. Caes. 11; so,

    auctoritatem habere,

    Cic. Phil. 11, 10 fin.; id. Sen. 17, 60:

    adripere,

    id. ib. 18, 62; id. N. D. 3, 35, 85:

    facere,

    to procure, obtain, id. Imp. Pomp. 15: Grandis auctoritatis es et bene regis regnum Israël, * Vulg. 3 Reg. 21, 7:

    imminuere,

    Cic. de Or. 2, 37 fin.:

    levare,

    id. Ac. 2, 22, 69:

    fructus capere auctoritatis,

    id. Sen. 18, 62:

    Quae sunt voluptates corporis cum auctoritatis praemiis comparandae?

    id. ib. 18, 64 et saep. — Transf. to things, importance, significance, weight, power, worth, value, estimation:

    bos in pecuariā maximā debet esse auctoritate,

    Varr. R. R. 2, 5:

    sunt certa legum verba... quo plus auctoritatis habeant, paulo antiquiora,

    more weight, force, Cic. Leg. 2, 7, 18:

    totius hujusce rei quae sit vis, quae auctoritas, quod pondus, ignorant,

    id. Fl. 4:

    utilitatis species falsa ab honestatis auctoritate superata est,

    id. Off. 3, 30, 109: cum antea per aetatem nondum hujus auctoritatem loci attingere auderem, of this honorable place, i. e. the rostra, id. Imp. Pomp 1:

    bibliothecas omnium philosophorum mihi videtur XII. tabularum libellus auctoritatis pondere superare,

    id. de Or. 1, 44, 195; id. Fam. 1, 7; Dolab. ap. Cic. ib. 9, 9 fin.:

    auctoritas praecipua lupo (pisci),

    Plin. 9, 17, 28, § 61: Post eum (Maecenatum) interiit auctoritas sapori (pullorum [p. 200] asinorum), id. 8, 43, 68, § 170 Jan:

    unguentorum,

    id. 13, 1, 2, § 4:

    auctoritas dignitasque formae,

    Suet. Claud. 30.—Also of feigned, assumed authority:

    nec cognovi quemquam, qui majore auctoritate nihil diceret,

    that said nothing with a greater air of authority, Cic. Div. 2, 67, 139.—
    F.
    An example, pattern, model:

    omnium superiorum auctoritatem repudiare,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    memoriā digna juventuti rei publicae capessendae auctoritas disciplinaque,

    id. Sest. 6, 14:

    valuit auctoritas,

    id. Tusc. 2, 22, 53; so id. Verr. 2, 3, 93; 2, 5, 32:

    tu is es qui in disputando non tuum judicium sequare, sed auctoritati aliorum pareas,

    id. Leg. 1, 13, 36; id. Rosc. Am. 6, 16 al.—
    G.
    A warrant, security for establishing a fact, assertion, etc., credibility:

    cum ea (justitia) sine prudentiā satis habeat auctoritatis,

    Cic. Off. 2, 9, 34:

    desinant putare, auctoritatem esse in eo testimonio, cujus auctor inventus est nemo,

    id. Fl. 22, 53:

    Quid vero habet auctoritatis furor iste, quem divinum vocatis?

    id. Div. 2, 54, 110:

    tollitur omnis auctoritas somniorum,

    id. ib. 2, 59, 123:

    cum ad vanitatem accessit auctoritas,

    id. Lael. 25, 94.—
    2.
    Meton., the things which serve for the verification or establishment of a fact.
    a.
    A record, document:

    videt legationes, cum publicis auctoritatibus convenisse,

    Cic. Verr. 1, 3, 7:

    nihil putas valere in judiciis civitatum auctoritates ac litteras,

    id. ib. 2, 3, 62, § 146.—
    b.
    The name of a person who is security for something, authority:

    cum auctoritates principum conjurationis colligeret,

    Cic. Sull. 13, 37:

    sed tu auctoritates contemnis, ratione pugnas,

    id. N. D. 3, 4, 9.—Hence for the names of persons present at the drawing up of a decree of the senate:

    quod in auctoritatibus praescriptis exstat,

    Cic. de Or. 3, 2, 5: Senatūs consultum, quod tibi misi, factum est auctoritatesque perscriptae, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.—
    H.
    Right of possession (cf. auctor, II. F. 1.):

    lex usum et auctoritatem fundi jubet esse biennium,

    Cic. Caecin. 19, 54:

    usūs auctoritas fundi biennium est,

    id. Top. 4, 23; so id. Caecin. 26, 74; id. Har. Resp. 7; Lex Atin. ap. Gell. 17, 6; cf. Hugo, Rechtsgesch. p. 217 sq.—So in the laws of the XII. Tables: ADVERSVS. HOSTEM. AETERNA. AVCTORITAS., against a stranger the right of possession is perpetual (i. e. a stranger cannot, by prescription, obtain the right of possession to the property of a Roman), ap. Cic. Off. 1, 12, 37.—
    J.
    In jurid. lang., a guaranty, security, Paul. Sent. 2, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > authoritas

  • 9 autoritas

    auctōrĭtas (not autōr- nor authōr-), ātis, f. [auctor], acc. to the different signiff. of that word,
    I.
    In gen., a producing, production, invention, cause (very rare;

    syn.: auctoramentum, sententia, judicium, consilium, vis, pondus, favor, gratia): quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas (sc. rumoris),

    originator, inventor, Plaut. Trin. 1, 2, 180:

    ejus facti qui sint principes et inventores, qui denique auctoritatis ejus et inventionis comprobatores,

    Cic. Inv. 1, 28, 43:

    utrum poëtae Stoicos depravārint, an Stoici poëtis dederint auctoritatem, non facile dixerim,

    id. N. D. 3, 38, 91.—
    II.
    Esp.,
    A.
    A view, opinion, judgment:

    errat vehementer, si quis in orationibus nostris auctoritates nostras consignatas se habere arbitratur,

    Cic. Clu. 50, 139:

    reliquum est, ut de Q. Catuli auctoritate et sententiā dicendum esse videatur,

    id. Imp. Pomp. 20; 22:

    Mihi quidem ex animo eximi non potest, esse deos, id tamen ipsum, quod mihi persuasum est auctoritate majorum, cur ita sit, nihil tu me doces,

    id. N. D. 3, 3, 7:

    plus apud me antiquorum auctoritas valet,

    id. Lael. 4, 13.—
    B.
    Counsel, advice, persuasion, encouragement to something (esp. if made with energy and sustained by the authority and influence of the counsellor; cf.

    auctor, I. C.): auctoritatem defugere,

    Plaut. Poen. 1, 1, 19:

    Jubeo, cogo atque impero. Numquam defugiam auctoritatem,

    Ter. Eun. 2, 3, 99 Ruhnk.: attende jam, Torquate, quam ego defugiam auctoritatem consulatūs mei, how little pleased (ironically) I am that the occurrences of my consulship are ascribed to my exertions, my influence, Cic. Sull. 11, 33:

    cujus (Reguli) cum valuisset auctoritas, captivi retenti sunt,

    id. Off. 3, 27, 100:

    jure, legibus, auctoritate omnium, qui consulebantur, testamentum fecerat,

    id. Verr. 2, 1, 42:

    ejus (Sexti) mihi vivit auctoritas,

    id. Att. 10, 1, 1:

    his rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti etc.,

    Caes. B. G. 1, 3: ut per auctoritatem earum civitatium suae preces nuper repudiatae faciliorem aditum ad senatum haberent, i. e. agentibus, intervenientibus, Liv. 38, 3 al.—Also consolatory exhortation, consolation, comfort:

    his autem litteris animum tuum...amicissimi hominis auctoritate confirmandum etiam atque etiam puto,

    Cic. Fam. 6, 6, 2.—
    C.
    Will, pleasure, decision, bidding, command, precept, decree:

    si ad verba rem deflectere velimus, consilium autem eorum, qui scripserunt, et rationem et auctoritatem relinquamus?

    Cic. Caecin. 18, 51:

    verba servire hominum consiliis et auctoritatibus,

    id. ib. 18, 52:

    legio auctoritatem Caesaris persecuta est,

    id. Phil. 3, 3:

    nisi legiones ad Caesaris auctoritatem se contulissent,

    under his command, guidance, id. Fam. 10, 28 fin. —Hence,
    2.
    Esp., in political lang., t. t.
    a.
    Senatūs auctoritas,
    (α).
    The will of the senate:

    agrum Picenum contra senatūs auctoritatem dividere,

    Cic. Sen. 4, 11.—More freq.,
    (β).
    A decree of the senate, = Senatūs consultum:

    Senatūs vetus auctoritas de Bacchanalibus,

    Cic. Leg. 2, 15, 37:

    sine senatūs auctoritate foedus facere,

    id. Off. 3, 30, 109:

    Senatūs auctoritas gravissima intercessit,

    id. Fam. 1, 2 fin.:

    responditque ita ex auctoritate senatūs consul,

    Liv. 7, 31:

    imperio non populi jussu, non ex auctoritate patrum dato,

    id. 26, 2:

    Neminem exulum nisi ex Senatūs auctoritate restituit,

    Suet. Claud. 12:

    citra senatūs populique auctoritatem,

    id. Caes. 28 al. —Hence the superscription to the decrees of the Senate:

    SENATVS. CONSVLTI. AVCTORITAS., abbrev., S. C. A.,

    Cic. Fam. 8, 8.—Sometimes between senatūs auctoritas and senatūs consultum this distinction is to be made, that the former designates a decision of the senate, invalidated by the protestation of the tribune of the people or by the people themselves;

    the latter, one that is passed without opposition,

    Cic. Fam. 8, 8; Liv. 4, 57.—
    b.
    Auctoritas populi, the popular will or decision:

    isti principes et sibi et ceteris populi universi auctoritati parendum esse fateantur,

    Cic. Imp. Pomp. 22; so,

    publica,

    Vell. 2, 62, 3; Dig. 1, 2, 2, § 4.—
    c.
    Auctoritas collegii (pontificum), Liv. 34, 44; cf. Cic. Leg. 2, 19 and 21.—
    D.
    Liberty, ability, power, authority to do according to one's pleasure:

    qui habet imperium a populo Romano auctoritatem legum dandarum ab senatu,

    Cic. Verr. 2, 2, 49:

    Verres tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,

    id. ib. 2, 5, 58: Invita in hoc loco versatur oratio;

    videtur enim auctoritatem adferre peccandi,

    id. N. D. 3, 35, 85:

    Senatūs faciem secum attulerat auctoritatemque populi Romani,

    id. Phil. 8, 8.—
    E.
    Might, power, authority, reputation, dignity, influence, weight (very freq.):

    ut vostra auctoritas Meae auctoritati fautrix adjutrixque sit, Ter. Hec. prol. alt. 40: aequitate causae et auctoritate suā aliquem commovere,

    Cic. Verr. 2, 1, 48:

    id maximā auctoritate philosophi adfirmant,

    id. Off. 3, 29, 105:

    Digna est memoriā Q. Catuli cum auctoritas tum verecundia,

    Vell. 2, 32:

    optimatium auctoritatem deminuere,

    Suet. Caes. 11; so,

    auctoritatem habere,

    Cic. Phil. 11, 10 fin.; id. Sen. 17, 60:

    adripere,

    id. ib. 18, 62; id. N. D. 3, 35, 85:

    facere,

    to procure, obtain, id. Imp. Pomp. 15: Grandis auctoritatis es et bene regis regnum Israël, * Vulg. 3 Reg. 21, 7:

    imminuere,

    Cic. de Or. 2, 37 fin.:

    levare,

    id. Ac. 2, 22, 69:

    fructus capere auctoritatis,

    id. Sen. 18, 62:

    Quae sunt voluptates corporis cum auctoritatis praemiis comparandae?

    id. ib. 18, 64 et saep. — Transf. to things, importance, significance, weight, power, worth, value, estimation:

    bos in pecuariā maximā debet esse auctoritate,

    Varr. R. R. 2, 5:

    sunt certa legum verba... quo plus auctoritatis habeant, paulo antiquiora,

    more weight, force, Cic. Leg. 2, 7, 18:

    totius hujusce rei quae sit vis, quae auctoritas, quod pondus, ignorant,

    id. Fl. 4:

    utilitatis species falsa ab honestatis auctoritate superata est,

    id. Off. 3, 30, 109: cum antea per aetatem nondum hujus auctoritatem loci attingere auderem, of this honorable place, i. e. the rostra, id. Imp. Pomp 1:

    bibliothecas omnium philosophorum mihi videtur XII. tabularum libellus auctoritatis pondere superare,

    id. de Or. 1, 44, 195; id. Fam. 1, 7; Dolab. ap. Cic. ib. 9, 9 fin.:

    auctoritas praecipua lupo (pisci),

    Plin. 9, 17, 28, § 61: Post eum (Maecenatum) interiit auctoritas sapori (pullorum [p. 200] asinorum), id. 8, 43, 68, § 170 Jan:

    unguentorum,

    id. 13, 1, 2, § 4:

    auctoritas dignitasque formae,

    Suet. Claud. 30.—Also of feigned, assumed authority:

    nec cognovi quemquam, qui majore auctoritate nihil diceret,

    that said nothing with a greater air of authority, Cic. Div. 2, 67, 139.—
    F.
    An example, pattern, model:

    omnium superiorum auctoritatem repudiare,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    memoriā digna juventuti rei publicae capessendae auctoritas disciplinaque,

    id. Sest. 6, 14:

    valuit auctoritas,

    id. Tusc. 2, 22, 53; so id. Verr. 2, 3, 93; 2, 5, 32:

    tu is es qui in disputando non tuum judicium sequare, sed auctoritati aliorum pareas,

    id. Leg. 1, 13, 36; id. Rosc. Am. 6, 16 al.—
    G.
    A warrant, security for establishing a fact, assertion, etc., credibility:

    cum ea (justitia) sine prudentiā satis habeat auctoritatis,

    Cic. Off. 2, 9, 34:

    desinant putare, auctoritatem esse in eo testimonio, cujus auctor inventus est nemo,

    id. Fl. 22, 53:

    Quid vero habet auctoritatis furor iste, quem divinum vocatis?

    id. Div. 2, 54, 110:

    tollitur omnis auctoritas somniorum,

    id. ib. 2, 59, 123:

    cum ad vanitatem accessit auctoritas,

    id. Lael. 25, 94.—
    2.
    Meton., the things which serve for the verification or establishment of a fact.
    a.
    A record, document:

    videt legationes, cum publicis auctoritatibus convenisse,

    Cic. Verr. 1, 3, 7:

    nihil putas valere in judiciis civitatum auctoritates ac litteras,

    id. ib. 2, 3, 62, § 146.—
    b.
    The name of a person who is security for something, authority:

    cum auctoritates principum conjurationis colligeret,

    Cic. Sull. 13, 37:

    sed tu auctoritates contemnis, ratione pugnas,

    id. N. D. 3, 4, 9.—Hence for the names of persons present at the drawing up of a decree of the senate:

    quod in auctoritatibus praescriptis exstat,

    Cic. de Or. 3, 2, 5: Senatūs consultum, quod tibi misi, factum est auctoritatesque perscriptae, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.—
    H.
    Right of possession (cf. auctor, II. F. 1.):

    lex usum et auctoritatem fundi jubet esse biennium,

    Cic. Caecin. 19, 54:

    usūs auctoritas fundi biennium est,

    id. Top. 4, 23; so id. Caecin. 26, 74; id. Har. Resp. 7; Lex Atin. ap. Gell. 17, 6; cf. Hugo, Rechtsgesch. p. 217 sq.—So in the laws of the XII. Tables: ADVERSVS. HOSTEM. AETERNA. AVCTORITAS., against a stranger the right of possession is perpetual (i. e. a stranger cannot, by prescription, obtain the right of possession to the property of a Roman), ap. Cic. Off. 1, 12, 37.—
    J.
    In jurid. lang., a guaranty, security, Paul. Sent. 2, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > autoritas

  • 10 commemoro

    com-mĕmŏro ( conm-), āvi, ātum, 1, v. a., to recall an object to memory in all its particulars.
    I.
    Rarely of one's self, to call to mind, be mindful of, keep in mind, remember; with acc. and inf. or rel. -clause:

    quid quoque die dixerim, audierim, egerim, commemoro vesperi,

    Cic. Sen. 11, 38.—With acc. and inf.:

    cottidie commemorabam te unum in tanto exercitu mihi fuisse adsensorem,

    Cic. Fam. 6, 21, 1:

    vitandi rumoris causā, quo patrem Caesarem vulgo reprehensum commemorabam,

    Suet. Aug. 45.—More freq.,
    II.
    Of others, to bring something to one ' s recollection by speaking of it, to remind of:

    aliquid,

    Plaut. Ps. 5, 1, 36; Ter. Eun. 5, 8, 14:

    ad commemorandam renovandamque amicitiam missi,

    Liv. 27, 4, 10:

    beneficia meminisse debet is, in quem collata sunt, non commemorare qui contulit,

    Cic. Lael. 20, 71.—Hence (and so most freq.),
    B.
    Without the access. idea of remembering, to make mention of something, to recount, relate; constr. with acc., acc. and inf., rel.clause, or with de.
    (α).
    With acc.:

    id interdum furtim nomen commemorabitur,

    Plaut. Truc. 4, 4, 29:

    res,

    Lucr. 6, 938:

    causas,

    Caes. B. C. 3, 66:

    humanam societatem,

    Cic. Off. 3, 6, 31:

    Xenophontis illam jucunditatem,

    Quint. 10, 1, 82:

    o commemoranda judicia!

    Cic. Verr. 1, 14, 42; cf. id. Fam. 1, 9, 18.—
    (β).
    With acc. and inf., Cic. de Or. 2, 38, 160; cf. Nep. Alcib. 2, 2.—
    (γ).
    With rel.clause:

    quid ego nunc commemorem Singillatim, qualis ego in hunc fuerim?

    Ter. Phorm. 5, 9, 42; 4, 5, 3:

    chlamydem hanc commemores quanti conducta'st?

    Plaut. Ps. 4, 7, 88.—
    (δ).
    With de:

    omnes de tuā virtute commemorant,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 13, § 37; so id. de Or. 3, 20, 75; id. Font. 14, 30; Nep. Dion, 6, 2 al.; cf.:

    multa de aliqua re,

    id. Hann. 2, 3; id. Att. 17, 1.—
    (ε).
    With in:

    quae si in privatis gloriosa sunt, multo magis commemorabuntur in regibus,

    Cic. Deiot. 14, 40; cf.: cum legent in ejus virtutibus commemorari saltasse eum commode, Nep. praef. § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > commemoro

  • 11 conmemoro

    com-mĕmŏro ( conm-), āvi, ātum, 1, v. a., to recall an object to memory in all its particulars.
    I.
    Rarely of one's self, to call to mind, be mindful of, keep in mind, remember; with acc. and inf. or rel. -clause:

    quid quoque die dixerim, audierim, egerim, commemoro vesperi,

    Cic. Sen. 11, 38.—With acc. and inf.:

    cottidie commemorabam te unum in tanto exercitu mihi fuisse adsensorem,

    Cic. Fam. 6, 21, 1:

    vitandi rumoris causā, quo patrem Caesarem vulgo reprehensum commemorabam,

    Suet. Aug. 45.—More freq.,
    II.
    Of others, to bring something to one ' s recollection by speaking of it, to remind of:

    aliquid,

    Plaut. Ps. 5, 1, 36; Ter. Eun. 5, 8, 14:

    ad commemorandam renovandamque amicitiam missi,

    Liv. 27, 4, 10:

    beneficia meminisse debet is, in quem collata sunt, non commemorare qui contulit,

    Cic. Lael. 20, 71.—Hence (and so most freq.),
    B.
    Without the access. idea of remembering, to make mention of something, to recount, relate; constr. with acc., acc. and inf., rel.clause, or with de.
    (α).
    With acc.:

    id interdum furtim nomen commemorabitur,

    Plaut. Truc. 4, 4, 29:

    res,

    Lucr. 6, 938:

    causas,

    Caes. B. C. 3, 66:

    humanam societatem,

    Cic. Off. 3, 6, 31:

    Xenophontis illam jucunditatem,

    Quint. 10, 1, 82:

    o commemoranda judicia!

    Cic. Verr. 1, 14, 42; cf. id. Fam. 1, 9, 18.—
    (β).
    With acc. and inf., Cic. de Or. 2, 38, 160; cf. Nep. Alcib. 2, 2.—
    (γ).
    With rel.clause:

    quid ego nunc commemorem Singillatim, qualis ego in hunc fuerim?

    Ter. Phorm. 5, 9, 42; 4, 5, 3:

    chlamydem hanc commemores quanti conducta'st?

    Plaut. Ps. 4, 7, 88.—
    (δ).
    With de:

    omnes de tuā virtute commemorant,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 13, § 37; so id. de Or. 3, 20, 75; id. Font. 14, 30; Nep. Dion, 6, 2 al.; cf.:

    multa de aliqua re,

    id. Hann. 2, 3; id. Att. 17, 1.—
    (ε).
    With in:

    quae si in privatis gloriosa sunt, multo magis commemorabuntur in regibus,

    Cic. Deiot. 14, 40; cf.: cum legent in ejus virtutibus commemorari saltasse eum commode, Nep. praef. § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > conmemoro

  • 12 ille

    ille (old orthog., olle), a, ud ( ollus, a, um, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll.; Verg. A. 5, 197; in dramat. poets often ĭlle, v. Corss. Ausspr. II. p. 624), gen. illīus (usu. illĭus in epic and lyric poets; Cic. de Or. 3, 47, 183; illīus in the time of Quint; cf. Ritschl, Opusc. 2, 683 sqq.; 696; gen. sing. m. illi, Cato ap. Prisc. p. 694; dat. sing. f. olli, Verg. A. 1, 254; Cato, R. R. 153 and 154; abl. plur. ‡ ab oloes = ab illis, Paul. ex Fest. p. 19 Müll.); pron. demonstr. [Etym. dub., v. Corss. Beitr. p. 301], points (opp. hic) to something more remote, or which is regarded as more remote, and, in contrast with hic and iste, to something near or connected with a third person, that; he, she, it ( absol.).
    I.
    In gen.
    (α).
    With substantives: ille vir haud magna cum re sed plenus fidei, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.): si quid vos per laborem recte feceritis, labor ille a vobis cito recedet... nequiter factum illud apud vos semper manebit, Cato ap. Gell. 16, 1 fin.:

    sol me ille admonuit,

    that sun, Cic. de Or. 3, 55, 209:

    in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,

    id. Rep. 1, 1:

    cum omnis arrogantia odiosa est, tum illa ingenii atque eloquentiae multo molestissima,

    id. Div. in Caecil. 11, 36:

    in illa vita,

    id. ib. 1, 3:

    illum Aurora nitentem Luciferum portet,

    Tib. 1, 3, 93.—
    (β).
    Absol.: illos bono genere gnatos, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    ergo ille, cives qui id cogit, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2:

    tum ille, Non sum, inquit, nescius, etc.,

    id. de Or. 1, 11, 45; cf. id. Rep. 1, 9; 1, 10:

    illum ab Alexandrea discessisse nemo nuntiat,

    id. Att. 11, 17, 3; cf.:

    de illius Alexandrea discessu nihil adhuc rumoris,

    id. ib. 11, 18, 1:

    ne illi sanguinem nostrum largiantur,

    Sall. C. 52, 12.—In neutr. with gen.:

    Galba erat negligentior, quam conveniret principi electo atque illud aetatis,

    Suet. Galb. 14:

    illud horae,

    id. Ner. 26.—
    B.
    With other pronouns:

    itaque cum primum audivi, ego ille ipse factus sum: scis quem dicam,

    Cic. Fam. 2, 9, 1; cf.:

    qui cum illis una ipsum illum Carneadem diligenter audierat,

    id. de Or. 1, 11, 45:

    ille quoque ipse confessus est,

    Cels. 1, 3:

    huic illi legato,

    Cic. Fl. 22, 52:

    hunc illum fatis Portendi generum,

    Verg. A. 7, 255; cf.:

    hic est enim ille vultus semper idem quem, etc.,

    Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    hic est ille status quantitatis,

    Quint. 7, 4, 15:

    est idem ille tyrannus deterrimum genus,

    Cic. Rep. 1, 42:

    eandem illam (sphaeram),

    id. ib. 1, 14:

    cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent,

    id. Off. 2, 15 fin.:

    illum reliquit alterum apud matrem domi,

    Plaut. Men. prol. 26.—
    C.
    Opp. to hic, to indicate that object which is the more remote, either as regards the position of the word denoting it, or as it is conceived of by the writer; v. hic, I. D.—
    D.
    Pleon., referring back to a subject or object already mentioned in the same sentence:

    sic oculos, sic ille manus, sic ora ferebat,

    Verg. A. 3, 490; cf. Cic. de Or. 1, 20, 91:

    non ille timidus perire, etc.,

    Hor. C. 4, 9, 51; id. S. 2, 3, 204:

    Parmenides, Xenophanes, minus bonis quamquam versibus, sed tamen illi versibus increpant, etc.,

    Cic. Ac. 2, 23, 74.
    II.
    In partic.
    A.
    Pregn., that, to indicate some well-known or celebrated object, equivalent to the ancient, the wellknown, the famous: si Antipater ille Sidonius, quem tu probe, Catule, meministi, Cic. de Or. 3, 50, 194:

    Xenophon, Socraticus ille,

    id. ib. 2, 14, 58:

    auditor Panaetii illius,

    id. ib. 1, 11, 45:

    a qua (gratia) te flecti non magis potuisse demonstras, quam Herculem Xenophontium illum a voluptate,

    id. Fam. 5, 12, 3:

    ut ex eodem Ponto Medea illa quondam profugisse dicitur,

    id. de Imp. Pomp. 9, 22:

    magno illi Alexandro simillimus,

    Vell. 2, 41:

    honestum illud Solonis est,

    Cic. de Sen. 14, 50:

    illa verba,

    Quint. 10, 7, 2:

    velocitas,

    id. ib. 8.—
    B.
    Particular phrases.
    a.
    Hic... ille, this... that, the one... the other, of single objects in opp. to the whole: non dicam illinc hoc signum ablatum esse et illud;

    hoc dico, nullum te Aspendi signum, Verres, reliquisse,

    Cic. Verr. 2, 1, 20, § 53.—
    b.
    Ille aut or et ille, that or that, such and such:

    quaesisse, num ille aut ille defensurus esset,

    Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    commendo vobis illum et illum,

    Suet. Caes. 41.—
    c.
    Ille quidem... sed (autem, etc.), certainly, to be sure, indeed, etc.,... but still:

    philosophi quidam, minime mali illi quidem, sed, etc.,

    Cic. Off. 3, 9, 39:

    ludo autem et joco uti illo quidem licet, sed, etc.,

    id. ib. 1, 29, 103:

    Q. Mucius enucleate ille quidem et polite, ut solebat, nequaquam autem, etc.,

    id. Brut. 30, 115:

    alter bellum comparat, non injustum ille quidem, suis tamen civibus exitiabile,

    id. Att. 10, 4, 3:

    sequi illud quidem, verum, etc.,

    id. Fat. 18, 41.—
    d.
    Ex illo, from that time, since then ( poet. and very rare):

    ex illo fluere et retro sublapsa referri Spes Danaūm,

    Verg. A. 2, 169 (for which in full:

    tempore jam ex illo casus mihi cognitus urbis Trojanae,

    id. ib. 1, 623):

    solis ex illo vivit in antris,

    Ov. M. 3, 394:

    scilicet ex illo Junonia permanet ira,

    id. H. 14, 85.— Hence, advv.
    1.
    illā (sc. viā=ab hac parte), in that way, in that direction, there (very rare):

    nunc ego me illa per posticum ad congerrones conferam,

    Plaut. Most. 3, 3, 27; id. Mil. 2, 3, 17:

    hac vel illa cadit,

    Plin. Ep. 2, 17, 18:

    ac ne pervium illa Germanicis exercitibus foret, obsaepserat,

    Tac. H. 3, 8; 5, 18; id. A. 2, 17:

    ipsum quin etiam Oceanum illa tentavimus,

    id. G. 34:

    forte revertebar festis vestalibus illa, qua, etc.,

    Ov. F. 6, 395 Merk. (vulg. illac).—
    2.
    illō (sc. loco), to that place, thither (class.).
    A.
    Lit., with verbs of motion, = illuc:

    principio ut illo advenimus, ubi primum terram tetigimus,

    Plaut. Am. 1, 1, 48:

    neque enim temere praeter mercatores illo adit quisquam,

    Caes. B. G. 4, 20, 3:

    nam illo non saxum, non materies advecta est,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147; Sen. Q. N. 4, 2, 28; Plin. 18, 33, 76, § 328: To. Vin' huc vocem? Do. Ego illo accessero, Plaut. Pers. 4, 4, 26:

    positiones huc aut illo versae,

    Sen. Q. N. 2, 11, 1.—
    B.
    Transf.
    a.
    To that end, thereto:

    haec omnia Caesar eodem illo pertinere arbitrabatur, ut, etc.,

    to that very purpose, Caes. B. G. 4, 11, 4:

    spectat,

    Dig. 47, 10, 7.—
    b.
    Post-class. for ibi, there, Dig. 48, 5, 23.—
    3.
    illim, adv., an early form (cf.: istim, exim) for illinc (i. e. illim-ce), from that place, thence (ante-class. and a few times in Cic.): sarculum hinc illo profectus illim redisti rutrum, Pompon. ap. Non. 18, 21 (Fragm. Com. v. 90 Rib.); Plaut. Poen. 5, 2, 98; Ter. Hec. 3, 1, 17; Lucr. 3, 879:

    illim equidem Gnaeum profectum puto,

    Cic. Att. 9, 14, 2 (al. illinc):

    quid illim afferatur,

    id. ib. 7, 13, b, 7 (al. illinc); id. ib. 11, 17, 3:

    omnem se amorem abjecisse illim atque in hanc transfudisse,

    i. e. from her, id. Phil. 2, 31, 77; id. Harusp. Resp. 20, 42.

    Lewis & Short latin dictionary > ille

  • 13 inserta

    inserta, ae, f. [2. insero], an ornament (very rare):

    frugalitas inserta est rumoris boni,

    Macr. S. 2, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > inserta

  • 14 nescio

    ne-scĭo, īvi or ĭi, ītum, 4, v. a., not to know, to be ignorant (syn. ignoro):

    hunc nescire sat scio de illā amicā,

    Plaut. Merc. 2, 3, 48:

    nescis cui maledicas nunc viro,

    Ter. Eun. 4, 7, 29:

    nec me pudet fateri nescire, quod nesciam,

    Cic. Tusc. 1, 25, 60:

    de Oropo opinor, sed certum nescio,

    id. Att. 12, 23, 2:

    quid nobis agendum sit, nescio,

    id. ib. 7, 12, 2:

    anima sit (animus) ignisve, nescio,

    id. Tusc. 1, 25, 60:

    nescis quantā cum expectatione sim te auditurus,

    you cannot think, id. N. D. 3, 1, 2:

    nescis, temeraria, nescis, Quem fugias,

    Ov. M. 1, 514:

    nobis omnia de te Quaerere, si nescis, maxima cura fuit,

    id. H. 17, 197; 20, 150:

    quod scis or scies, nescis, a formula used in advising another to keep a secret: ne tu hercle linguam comprimes Posthac: etiam illud quod scies nesciveris,

    Plaut. Mil. 2, 6, 89:

    tu nescis id quod scis, Dromo, si sapies,

    Ter. Heaut. 4, 4, 26; id. Eun. 4, 4, 55.—With acc. and inf.:

    nescibam id dicere illam,

    Ter. Eun. 4, 5, 10:

    nescit Agenorides natam parvumque nepotem Aequoris esse deos,

    Ov. M. 4, 562.—With inf. alone:

    nescire Tarquinios privatos vivere,

    Liv. 2, 2, 3:

    gens, quae victa quiescere nesciat,

    id. 9, 3, 12; 22, 51, 4; Curt. 7, 7, 16; Just. 28, 3, 12; Aug. Serm. 330, 3.—
    (β).
    Pass.:

    utrum consistere uspiam velit an mare transire nescitur,

    Cic. Att. 7, 12, 2:

    talibus locis pruinarum vis et natura nescitur,

    Pall. 11, 4, 2:

    lis antea nescita,

    unknown, Sid. Ep. 8, 6.—
    (γ).
    Nescio quis, nescio quid, nescio quomodo, nescio an, used in an assertion to express uncertainty with regard to some particular contained [p. 1204] in it; and usually without influencing the mood of the following verb: nescio quis, I know not who, some one, somebody, a certain person: nescio quid, I know not what, something, some, a certain:

    prope me hic nescio quis loquitur,

    Plaut. Pers. 1, 3, 9:

    nescio quid profecto mihi animus praesagit mali,

    Ter. Heaut. 2, 2, 7:

    nisi me forte Paconii nescio cujus querelis moveri putes,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 6:

    o pastores nescio quos cupidos litterarum,

    id. Flacc. 17, 39; in affected ignorance, to denote that a thing is insignificant, small, mean, etc.:

    fortasse non jejunum hoc nescio quid quod ego gessi, et contemnendum videtur,

    id. Fam. 15, 4, 14:

    quia nescio quid in philosophiā dissentiret,

    a little, id. N. D. 1, 33, 93:

    nescio quid litterularum,

    a short letter, id. Att. 15, 4, 1:

    rumoris nescio quid afflavit,

    id. ib. 16, 5, 1:

    causidicum nescio quem,

    id. de Or. 1, 46, 202:

    nescio quid e quercu exsculpseram,

    id. Att. 13, 28, 2:

    sententiae nescio unde ex abdito erutae,

    id. Or. 24, 79:

    nescio quid etiam de Locrorum proelio,

    id. N. D. 3, 5, 11:

    mente nescio quā effrenatā atque praecipiti,

    id. Cael. 15, 35:

    illud nescio quod non fortuitum, sed divinum videbatur,

    id. Fam. 7, 5, 2: nescio quid praeclarum, remarkable or extraordinary excellence, id. Arch. 7, 15:

    fit enim, nescio quomodo, ut, etc.,

    I know not how, id. Off. 1, 41, 146:

    boni nescio quomodo tardiores sunt,

    id. Sest. 47, 100:

    qui, nescio quo modo, conspirant,

    Nep. Alcib. 11, 1; id. Thras. 1, 3:

    casu nescio quo,

    Cic. Fam. 5, 15, 3:

    alii nescio quo pacto obduruerunt,

    id. ib. 5, 15, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 6, § 18:

    sed ita fato nescio quo contigisse arbitror, ut, etc.,

    id. Fam. 15, 13, 2; cf.:

    contra rem suam me nescio quando venisse questus est,

    id. Phil. 2, 2, 3: nescio an, I know not whether, probably, perhaps:

    constantiam dico? nescio an melius patientiam possim dicere,

    id. Lig. 9, 26:

    sin illam alteram, nescio an amplius mihi negotii contrahatur,

    id. Cat. 4, 5, 9:

    ingens eo die res et nescio an maxima illo bello gesta sit,

    Liv. 23, 16; v. the art. an.—
    II.
    In partic.
    A.
    Not to know, to be unacquainted with a person or thing (mostly poet.):

    illa illum nescit,

    Plaut. Aul. prol. 30; Ter. Heaut. 2, 4, 16:

    non nescire hiemem,

    Verg. G. 1, 391:

    deos,

    Luc. 1, 453:

    litteras,

    Sen. Clem. 2, 1:

    vinum toto nescire Decembri,

    i. e. to abstain from, Juv. 7, 97.—
    B.
    Not to understand; to be unable:

    non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire,

    Cic. Brut. 37, 140; Juv. 6, 188:

    stare loco nescit, said of a horse,

    Verg. G. 3, 84:

    nescit vox missa reverti,

    cannot be unsaid, Hor. A. P. 390.—
    C.
    To be incapable:

    Stoici omnino irasci nesciunt,

    Cic. de Or. 3, 18, 65:

    qui nesciat irasci,

    Juv. 10, 360.—Hence, nescĭens, entis, P. a., unknowing, ignorant, unaware (class. nescius):

    ut nescientem sentiat te id sibi dare,

    Ter. Heaut. 3, 1, 59:

    nesciens sui,

    unconscious, App. Mag. p. 301, 9.—Hence, adv.: nescĭenter, unknowingly, ignorantly, Aug. Doctr. Chr. 2, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > nescio

  • 15 rumor

    rūmor, ōris, m. [cf. Gr. ôruô, to howl; orumagdos, din; Sanscr. root ru-, roar; ravas, uproar; Lat.: raucus, rudo].
    I.
    Lit., the talk of the many, whether relating facts or expressing opinions.
    A.
    Common talk, unauthenticated report, hearsay, rumor (the prevalent and class. signif.; used equally in sing. and plur.; syn.: fama, sermo); absol., or with a mention of its purport.
    a.
    Absol.: est hoc Gallicae consuetudinis, uti mercatores in oppidis vulgus circumsistat, quibusque ex regionibus veniant quasque ibi res cognoverint, pronuntiare cogant. His rumoribus atque auditionibus permoti de summis saepe rebus consilia ineunt, quorum eos e vestigio poenitere necesse est;

    cum incertis rumoribus serviant, et plerique ad voluntatem eorum ficta respondeant,

    Caes. B. G. 4, 5; cf.:

    aliquid rumore ac famā accipere... falsis rumoribus terreri,

    id. ib. 6, 20:

    multa rumor perferet,

    Cic. Fam. 2, 8, 1; cf.

    also, in the description of the house of Fame, in Ovid: mixtaque cum veris passim commenta vagantur Milia rumorum confusaque verba volutant,

    Ov. M. 12, 55 (v. the passage in its connection):

    rumoribus mecum pugnas,

    Cic. N. D. 3, 5, 9:

    rumores Africanos excipere,

    id. Deiot. 9, 25:

    senatus vulgi rumoribus exagitatus,

    Sall. C. 29, 1:

    multa rumor fingebat,

    Caes. B. C. 1, 53:

    addunt et affingunt rumoribus Galli, quod res poscere videbatur,

    id. B. G. 7, 1:

    frigidus a Rostris manat per compita rumor,

    Hor. S. 2, 6, 50 et saep. —
    b.
    With the purport of the rumor introduced by an object- or relative-clause; by de, rarely by gen.
    (α).
    Postquam populi rumorem intelleximus, Studiose expetere vos Plautinas fabulas, etc., Plaut. Cas. prol. 11: cum interea rumor venit, Datum iri gladiatores; populus convolat, etc., Ter. Hec. prol. alt. 31; id. Heaut. prol. 16:

    crebri ad eum rumores afferebantur litterisque item Labieni certior fiebat, omnes Belgas contra populum Romanum conjurare, etc.,

    Caes. B. G. 2, 1:

    meum gnatum rumor est amare,

    Ter. And. 1, 2, 14; cf.:

    rem te valde bene gessisse rumor erat,

    Cic. Fam. 1, 8, 7; id. Att. 16, 5, 1:

    serpit hic rumor: Scis tu illum accusationem cogitare? etc.,

    id. Mur. 21, 45:

    crebro vulgi rumore lacerabatur, tamquam viros et insontes ob invidiam aut metum exstinxisset,

    Tac. A. 15, 73:

    subdito rumore, tamquam Mesopotamiam invasurus,

    id. ib. 6, 36.—
    (β).
    With de:

    nihil perfertur ad nos praeter rumores de oppresso Dolabellā,

    Cic. Fam. 12, 9, 1:

    de Aeduorum defectione rumores afferebantur,

    Caes. B. G. 7, 59:

    de vitā imperatoris dubii rumores allati sunt,

    Liv. 28, 24:

    graves de te rumores,

    Cic. Deiot. 9, 25:

    exstinctis rumoribus de auxiliis legionum,

    Caes. B. C. 1, 60 fin.
    (γ).
    With gen. (very rare):

    cenae rumor,

    Suet. Aug. 70:

    belli civilis rumores,

    Tac. H. 3, 45: rumor prostratae regi pudicitiae Suet. Caes. 2.—
    B.
    Common or general opinion, current report, the popular voice; and objectively, fame, reputation (less freq. but class.):

    famam atque rumores pars altera consensum civitatis et velut publicum testimonium vocat: altera sermonem sine ullo certo auctore dispersum, cui malignitas initium dederit, incrementum credulitas,

    Quint. 5, 3, 1; cf.:

    adversus famam rumoresque hominum si satis firmus steteris, etc.,

    Liv. 22, 39:

    qui erit rumor populi, si id feceris?

    Ter. Phorm. 5, 7, 18:

    totam opinionem (populi) parva nonnumquam commutat aura rumoris,

    Cic. Mur. 17, 35: rumoribus adversa in pravitatem, secunda in casum, fortunam in temeritatem, declinando corrumpebant, with their slanders, misrepresentations, Sall. Fragm. ap. Non. 385, 3:

    quos rumor asperserat, ii, etc.,

    Curt. 10, 31, 18:

    rumorem quendam et plausum popularem esse quaesitum,

    Cic. Clu. 47, 131:

    rumori servire,

    Plaut. Trin, 3, 2, 14; cf. in the lusus verbb. with rumen: ego rumorem parvi facio, dum sit rumen qui impleam, Pompon. ap. Non. 18, 15:

    omnem infimae plebis rumorem affectavit,

    Tac. H. 2, 91:

    Marcellus adverso rumore esse,

    Liv. 27, 20:

    flagret rumore malo cum Hic atque ille,

    Hor. S. 1, 4, 125; Tac. H. 2, 93 fin.: invidiam alicui concitare secundo populi rumore, with the concurring or favorable judgment, with the approbation, Fenest. ap. Non. 385, 17; so, rumore secundo, Suev. ap. Macr. S. 6, 1; old poet in Cic. Div. 1, 16, 29; Verg. A. 8, 90; Hor. Ep. 1, 10, 9; cf.:

    aliquid accipere secundo rumore,

    Tac. A. 3, 29:

    claro apud volgum rumore erat,

    id. ib. 15, 48.—
    II.
    Transf., a murmuring, murmur of a stream:

    amoena fluenta Subterlabentis tacito rumore Mosellae,

    Aus. Mos. 22.

    Lewis & Short latin dictionary > rumor

  • 16 vanum

    vānus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. vaco], that contains nothing, empty, void. vacant.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis,

    Verg. G. 1, 226:

    leve ac vanum granum,

    Col. 2, 9, 13:

    ne vana urbis magnitudo esset,

    Liv. 1, 8, 5:

    vanior jam erat hostium acies,

    id. 2, 47, 4:

    videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam,

    Curt. 4, 14, 14:

    vanam aciem esse ratus,

    i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—
    II.
    Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.):

    falsum aut vanum aut fictum (opp. vera),

    Ter. Eun. 1, 2, 24:

    oratio,

    Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101:

    vana falsaque,

    Plin. 30, 2, 5, §

    14: res tumida, vana, ventosa,

    Sen. Ep. 84, 11:

    orationi vanae crediderunt,

    idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117:

    non bellum sed vanam imaginem belli insedisse,

    Liv. 3, 16, 5:

    verba,

    Ov. M. 13, 263:

    convicia,

    id. ib. 9, 303:

    historiae,

    Quint. 1, 8, 20:

    argumentum,

    id. 7, 2, 34:

    error,

    Lucr. 1, 1068:

    agitatio armorum,

    Liv. 7, 10, 8:

    metus,

    Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342:

    gaudia,

    Hor. Ep. 2, 1, 188:

    spes,

    Ov. M. 14, 364:

    ira,

    Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4:

    fides,

    Verg. A. 4, 12:

    omen,

    Ov. M. 2, 597:

    vox auguris,

    id. ib. 3, 349:

    cuspis,

    id. ib. 8, 346:

    pila omnia,

    Liv. 7, 23, 8:

    pleraque tela,

    id. 30, 10, 13:

    ensis,

    id. 7, 10, 9:

    ictus,

    id. 34, 39, 2:

    promissa,

    Tac. A. 3, 16:

    vana et irrita testamenta,

    Suet. Calig. 38:

    vaniore dicendi genere inflata (gens),

    Quint. 12, 10, 17:

    sententiarum vanissimus strepitus,

    Petr. 1.—With abl.:

    postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat,

    Liv. 7, 7, 8:

    oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta,

    id. 4, 41, 1.—
    2.
    Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught:

    ad vanum et irritum redacta victoria,

    brought to nothing, Liv. 26, 37, 8:

    nec tota ex vano criminatio erat,

    i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4:

    ex vano habere spem,

    id. 27, 26, 1:

    cedit labor in vanum,

    Sen. Hippol. 182. — Plur.:

    haud vana adtulere,

    Liv. 4, 37, 6.— Neutr. plur. adverb.:

    ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem,

    i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.:

    corruptus vanis rerum,

    Hor. S. 2, 2, 25:

    vana rumoris,

    Tac. A. 4, 59.—
    3.
    Vanum est, with subject-clause:

    vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere,

    Plin. 30, 3, 8, § 25.—
    B.
    Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy:

    vanus et perfidiosus et impius,

    false, Cic. Quint. 6, 26:

    vanus mendaxque,

    Verg. A. 2, 80:

    haruspices,

    Cic. Div. 1, 19, 36:

    haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes,

    i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.:

    ingenium dictatoris,

    Liv. 1, 27, 1:

    vane Ligus frustraque animis elate superbis,

    Verg. A. 11, 715:

    vir omnium vanissimus,

    Vell. 2, 30, 1:

    invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit,

    weak, wavering, Liv. 1, 27, 1:

    ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc.,

    in vain, Tac. H. 2, 22 fin. —With gen.:

    aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror,

    Verg. A. 10, 631:

    voti vanus,

    i. e. deceived, Sil. 12, 261:

    turba vana sanctitudinis,

    App. de Deo Socr. p. 43, 1.—
    2.
    Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain:

    Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior,

    Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.:

    laudare se vani, vituperare stulti est,

    Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.:

    hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni,

    Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.):

    vane gaudere,

    Tert. Apol. 49:

    vanius excogitatum,

    App. Mag. p. 300, 41:

    praecavere vanissime,

    Tert. Pud. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > vanum

  • 17 vanus

    vānus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. vaco], that contains nothing, empty, void. vacant.
    I.
    Lit. (rare;

    not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis,

    Verg. G. 1, 226:

    leve ac vanum granum,

    Col. 2, 9, 13:

    ne vana urbis magnitudo esset,

    Liv. 1, 8, 5:

    vanior jam erat hostium acies,

    id. 2, 47, 4:

    videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam,

    Curt. 4, 14, 14:

    vanam aciem esse ratus,

    i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—
    II.
    Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.):

    falsum aut vanum aut fictum (opp. vera),

    Ter. Eun. 1, 2, 24:

    oratio,

    Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101:

    vana falsaque,

    Plin. 30, 2, 5, §

    14: res tumida, vana, ventosa,

    Sen. Ep. 84, 11:

    orationi vanae crediderunt,

    idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117:

    non bellum sed vanam imaginem belli insedisse,

    Liv. 3, 16, 5:

    verba,

    Ov. M. 13, 263:

    convicia,

    id. ib. 9, 303:

    historiae,

    Quint. 1, 8, 20:

    argumentum,

    id. 7, 2, 34:

    error,

    Lucr. 1, 1068:

    agitatio armorum,

    Liv. 7, 10, 8:

    metus,

    Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342:

    gaudia,

    Hor. Ep. 2, 1, 188:

    spes,

    Ov. M. 14, 364:

    ira,

    Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4:

    fides,

    Verg. A. 4, 12:

    omen,

    Ov. M. 2, 597:

    vox auguris,

    id. ib. 3, 349:

    cuspis,

    id. ib. 8, 346:

    pila omnia,

    Liv. 7, 23, 8:

    pleraque tela,

    id. 30, 10, 13:

    ensis,

    id. 7, 10, 9:

    ictus,

    id. 34, 39, 2:

    promissa,

    Tac. A. 3, 16:

    vana et irrita testamenta,

    Suet. Calig. 38:

    vaniore dicendi genere inflata (gens),

    Quint. 12, 10, 17:

    sententiarum vanissimus strepitus,

    Petr. 1.—With abl.:

    postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat,

    Liv. 7, 7, 8:

    oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta,

    id. 4, 41, 1.—
    2.
    Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught:

    ad vanum et irritum redacta victoria,

    brought to nothing, Liv. 26, 37, 8:

    nec tota ex vano criminatio erat,

    i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4:

    ex vano habere spem,

    id. 27, 26, 1:

    cedit labor in vanum,

    Sen. Hippol. 182. — Plur.:

    haud vana adtulere,

    Liv. 4, 37, 6.— Neutr. plur. adverb.:

    ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem,

    i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.:

    corruptus vanis rerum,

    Hor. S. 2, 2, 25:

    vana rumoris,

    Tac. A. 4, 59.—
    3.
    Vanum est, with subject-clause:

    vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere,

    Plin. 30, 3, 8, § 25.—
    B.
    Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy:

    vanus et perfidiosus et impius,

    false, Cic. Quint. 6, 26:

    vanus mendaxque,

    Verg. A. 2, 80:

    haruspices,

    Cic. Div. 1, 19, 36:

    haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes,

    i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.:

    ingenium dictatoris,

    Liv. 1, 27, 1:

    vane Ligus frustraque animis elate superbis,

    Verg. A. 11, 715:

    vir omnium vanissimus,

    Vell. 2, 30, 1:

    invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit,

    weak, wavering, Liv. 1, 27, 1:

    ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc.,

    in vain, Tac. H. 2, 22 fin. —With gen.:

    aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror,

    Verg. A. 10, 631:

    voti vanus,

    i. e. deceived, Sil. 12, 261:

    turba vana sanctitudinis,

    App. de Deo Socr. p. 43, 1.—
    2.
    Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain:

    Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior,

    Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.:

    laudare se vani, vituperare stulti est,

    Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.:

    hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni,

    Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.):

    vane gaudere,

    Tert. Apol. 49:

    vanius excogitatum,

    App. Mag. p. 300, 41:

    praecavere vanissime,

    Tert. Pud. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > vanus

См. также в других словарях:

  • bruit — Bruit, Sonitus, Tumultus, Tumultuatio. Petit bruit, Murmurillum. Grand bruit, Fremitus. Dés qu il y a quelque bruit, Quicquid increpuerit, B. ex Cicerone. Bruit qu on fait des pieds quand on chemine, ou des mains, Strepitus. Le bruit que font les …   Thresor de la langue françoyse

  • RUMEUR — Dans L’Énéide , Virgile parle de la rumeur, messagère de l’erreur et de la vérité, comme du plus rapide de tous les fléaux, qui va, répandant la terreur, et se fortifie en se diffusant. Ainsi, l’accent est il mis par le poète sur les trois traits …   Encyclopédie Universelle

  • EMBLEMA — ex Graeco ἔμβλημα, quod operi cuipiam adicitur, ornatûs grariâ. Fortunat. de Vita Martini l. 2. Emblema, gemma, lapis, toreumata tura, falerna Latinis Inserta, inserere enim est ἐμβάλλειν. Fiebat id per artem ἐμπαιςτικὴν, quâ tessellae aureae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • INSERTA — apud Publ. Syrum, Frugalitas inserta est rumoris boni. Ioseph. Scalig. emblema, Salmas. ἐπίβλημα, est, quod verbi, inquit significat insertam pilrpuram in fine vestis. Hesych. ἐπίβλημα, λῶμα, ῥακος ῥάκη autem ut notum, Graecis vocati sunt panni,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PARIES — an ex par, quia semper duo pares: an ex paro, i. e. struo? Aeliô Gallô finitore, sive murus, sive maceria est, l. 157. ff. de verb. signif. Leoni Bapt. Alber. l. 1. omnis structura sic dicitur, quae a solo in altum surrexit ad ferendum onus… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Rumor — Ru̱mor [aus lat. rumor, Gen.: rumoris= dumpfes Geräusch] m; s, ...mo̱res: Körpergeräusch. Ru̱mor con|fricatio̱|nis [lat. confricare = bereiben, abreiben]: = Reibegeräusch. Ru̱mor po̱culi fẹssi [lat. poculum = Trinkgeschirr, Becher; lat. fessus …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

  • garant — Garant, m. acut. Est celuy qui de droict est tenu faire bon, valoir, jouir, tenir, et posseder à un autre ce qu il luy a cedé et transporté, soit qu il le luy ait promis par le contract, soit que le droict l y oblige, Is quem de euictione tenet… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»